'Sag mir wo die Blumen sind' is geen vraag van een verdwaalde toerist in de Keukenhof, maar de tentoonstelling van de Duitse kunstenaar Anselm Kiefer. Tot en met 9 juni kun je zijn metersgrote doeken bekijken in het Van Gogh en Stedelijk Museum in Amsterdam. En ik zeg: ga dat zeker doen!
Ik ben al jaren fan van Anselm Kiefer. Hij schildert niet alleen met gigantische dikke klodders olieverf, maar drukt er ook materialen als zand, stro, verbrand hout, verroeste landbouwwerktuigen en zelfs stukken lood in. Zijn werken zijn topzwaar, dramatisch om te vervoeren en conserveren, maar super inspirerend! Ik bedwing steeds de neiging om al die verschillende structuren te bevoelen.
Over die friemel-neiging wilde ik mijn scriptie schrijven toen ik kunstgeschiedenis studeerde, maar volgens mijn docent werd dat te filosofisch. Hij stelde voor om er één materiaal uit te pikken en dat te onderzoeken. Ik koos voor lood.
Kiefers schilderijen en installaties zijn héél symbolisch en ook de materialen die hij toepast zijn betekenisvol. Zo gebruikte Kiefer jarenlang het lood dat hij opkocht toen het dak van de Keulse Dom werd gerestaureerd. Deze kathedraal had op wonderbaarlijke wijze de Tweede Wereldoorlog overleefd en dat gaf zijn kunst nog meer betekenis, aangezien de thema's oorlog en Duitse geschiedenis daarin een grote rol spelen.
In de middeleeuwen probeerden alchemisten om lood in goud te veranderen en ook Kiefer ziet zijn kunstenaarschap als een soort alchemie. Hij probeert door middel van kunst om gewone materialen en 'de lelijke geschiedenis' tot iets hogers, tot 'goud' te verheffen. Soms lijkt hij daar in de slagen en werkt het louterend. Maar dat hij zelfs vliegtuigen van lood maakt, geeft aan dat dat verheffen niet altijd meevalt.(Kiefers vermogen wordt op 100 miljoen euro geschat, dus dat goud lukt dan weer wel aardig ;-)
‘Kunst is verlangen. Je komt er nooit, maar je blijft doorgaan in de hoop dat je er wel komt.'
Anselm Kiefer
Toen ik de tentoonstelling bezocht, stond ik te stuiteren van inspiratie om zelf aan de slag te gaan. Die vuistdikke lagen verf! Die rijke structuren! Al dat bladgoud! Ik zou graag zien dat er in musea een ruimte pal naast de tentoonstelling komt waar stuiterende kunstenaars meteen aan het werk kunnen, want meestal zakt de geestdrift in het openbaar vervoer naar huis weer aardig weg.
's Avonds had ik echter weer de geest en heb ik het blauwe schilderij 'Fire in the Sky' gemaakt. Het is piep-en-piepklein vergeleken bij een echte Kiefer en zeker niet letterlijk op zijn oeuvre gebaseerd. Mijn schilderij heeft iets weg van een donderende wolkenlucht, terwijl Kiefer juist vaak aarde-achtige landschappen met veel oker- en bruintinten maakt. En het kloddergehalte is minstens 99% lager. Maar dat is juist de bedoeling: zijn werk inspireerde mij om zelf aan de slag gegaan en ik ben blij met de originele Marleen-van-Lanen die het opleverde.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De tentoonstelling ' Anselm Kiefer. Sag mir wo die Blumen sind' is tot en met 9 juni 2025 te zien in het Van Gogh Museum en Stedelijk Museum in Amsterdam.
Reactie plaatsen
Reacties